Saç Simülasyonu Caiz mi?
Gerek internet üzerinden, gerekse uygulama merkezime gelenlerden sıklıkla aldığım tepki “tamam Serkan Bey, işlemi yaptırmaya karar verdim, ama bu işlemi yaptırmanın dinen bir sakıncası var mı?” şeklinde. Büyük bir çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede böyle bir hassasiyet olması oldukça doğal. Olur ya birileri “saç simülasyonunun İslami yönden caiz olup olmadığını araştırır da yeterli kaynak bulamaz” diye bu yazıyı klavye başına geçtim.
Okumaya Üşenenler İçin Özet: Saç simülasyonu işlemi uzun süre dayanabilen bir boyama işlemi olduğundan dolayı, dövme gibi vücutta kalıcı bir işlem olmadığından dolayı caizdir. Hatta ve hatta “Saçı temizlemek, yıkamak, koku sürmek, taramak ve boyamak, Hz. Peygamberin teşvik ettiği hususlardandır (Buhârî, Enbiyâ, 50; Müslim, Libâs, 80).” Olarak aktarılan Hadis-i Şerifler vardır.
Şimdi vakti olanlar ve derinlemesine bilgi almak isteyenler için konuyu detaylandıralım.
Öncelikle İslami hassasiyeti olan her müşterim “ama dövme yapmak haram, mekruh” gibi ifadeler kullanıyor. Haklılar da. Bazı din alimleri dövmeyi haram, bazıları ise mekruh (harama yakın günah) olarak nitelendirir. Ama altını kalın çizgilerle çizmek isterim ki bizim yaptığımız işlemin adı dövme DEĞİL. Piyasada bir takım insanlar “saç sövmesi” olarak nitelendirse de yapılan işlemin (en azından benim yaptığım işlemin) dövme ile yakından uzaktan alakası yok.
Dövme denilen işlem; kalıcı olan, vücuttan asla çıkmayan, tamamen keyfi bir işlemdir. Yani hiç kimse “ben dövme yaptırdım da şu derdime çare oldu” diyemez. En azından İslam Dini’ne göre diyemez. Bunu zaten ben demiyorum. Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanlığı söylüyor. İlgili açıklama ve linki aşağıda:
Vücuda iğneler batırılıp, açılan deliklere boyalı maddeler konularak yapılan dövme, eski çağlardan beri yapılan bir cahiliye âdeti olup, sağlık açısından zararlı olduğu gibi, dinen de yasaklanmıştır. Nitekim dikkat çekmek, daha güzel görünmek amacıyla, yaratılıştan verilmiş olan özellik ve şekillerin değiştirilmesi İslam dininde, fıtratı bozma kabul edilerek yasaklanmıştır (Nisâ, 4/119).
Hz. Peygamber (s.a.s.), vücuda dövme yapmak, dişleri incelterek seyrekleştirmek gibi ameliyeleri, yaratılışı değiştirmek, fıtratı bozmak kapsamında değerlendirmiş ve bunu yapanların ve yaptıranların Allah’ın rahmetinden uzak olacağını bildirmiştir (Buhârî, Libâs, 83-87; Müslim, Libâs, 120). Dolayısıyla dövme yaptırmak caiz değildir (İbn Kudâme, el-Muğnî, I, 129).
https://kurul.diyanet.gov.tr/Cevap-Ara/1000/dovme-yaptirmak-caiz-midir-
Bu açıklamayı yaparken her inanca ve görüşe olan derin saygımı da tekrar ifade etmek isterim.
Şimdi gelelim bizim yaptığımız işlemin neden caiz olduğuna. Öncelikle belirtmeliyim ki bizim uyguladığımız işlem saç boyama işleminin daha uzun süre dayananı şeklinde tarif edilebilir. Tıpkı kına gibi ya da uzun süre dayanan saç boyası gibi tarif edebiliriz. O halde “saç boyatmak caiz mi?” sorusuna cevap aramak gerekiyor. Zira saç simülasyonu kalıcı bir işlem olmadığı için, bir müddet sonra vücudu terk eden dayanıklı bir boyama işlemi olduğu için, yanıt arayacağımız soru bu. Bakalım Diyanet İşleri Başkanlığı bu konuda ne demiş? Noktasına, virgülüne dokunmadan linki ile birlikte aşağıya yazıyorum.
Kişinin temiz, bakımlı ve düzgün görünümlü olması, dinimizin tavsiye ettiği hususlardandır. Saç, sakal ve bıyık bakımı bu bağlamda değerlendirilmelidir. Saçı temizlemek, yıkamak, koku sürmek, taramak ve boyamak, Hz. Peygamberin teşvik ettiği hususlardandır (Buhârî, Enbiyâ, 50; Müslim, Libâs, 80). Buna göre, başkalarını yanıltma kastı olmaksızın saç, sakal ve bıyık boyanabilir (Mubârekfûrî, Tuhfetü’l-Ahfezî, V, 433-441).
Erkeğin saçını, siyah dışındaki kına rengi gibi renklere boyaması caiz ise de siyah renge boyaması mekruh görülmüştür. Mekke’nin fethi günü, Hz. Ebû Bekr’in yaşlı babası Ebû Kuhâfe’nin saçlarının beyazlaştığını gören Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Bu beyaz saçın rengini değiştiriniz ve siyahtan sakınınız.” (Ebû Dâvud, Tereccül, 18)
Ancak saçı beyazlaşan kimse genç olursa, siyaha boyamasında da bir sakınca görülmemiştir. Çünkü bu durumda siyaha boyanan saç tabii hâline dönüşmüş olacaktır. Nitekim Sa’d b. Ebî Vakkas, Ukbe b. Âmir, Hasan, Hüseyin ve Cerîr gibi sahabilerin bunu uyguladıkları nakledilmektedir (Şevkânî, Neylü’l-evtâr, I, 367, 373).
Kadınlar için ise bir sınırlama yoktur. Bu konuda dikkat edilmesi gereken husus, kadının saçını ve vücudunun diğer mahrem yerlerini yabancı erkeklere göstermemesidir.
Boya, saç üzerinde kimyasal bir tabaka oluşturup suyun temasına engel olmadıkça guslü ve namaz abdestini engelleyici bir unsur değildir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 288).
Yukarıda Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada da görüldüğü üzere saç boyamak caizdir. Hatta Peygamber Efendimiz (S.A.V.) tarafından da teşvik edilmektedir. Sadece insanları yanıltmak amaçlı kullanılır ise caiz değildir. Yani siz kanundan, bir alacaklıdan, yasa dışı bir işten kaçmak için şeklinizi değiştirmiyorsanız, saç simülasyonu yaptırmanızda dinimizce bir mani bulunmamaktadır.
Meslek yaşamım, hatta tüm yaşamım boyunca benimle aynı sektörde olan kimseye karşı en ufak bir sataşmada bulunmadım. Paralel sektörlerimizde iş yapan kimse için kötü bir şey söylemedim. Bu tavrım da bir ömür devam edecek. Bu yazıyı buraya kadar okuduğunuza göre de İslami hassasiyetleri yüksek olan bir insansınız. Bu minvalde size soruyorum. Saç simülasyonu işine ömür boyu garanti veren, aslında dövme boyası kullanan, yaptığı işlem dövmeden farksız olan insanlar bu işe İslami olarak nasıl caiz diyor? Cevabı siz verin. Her şey gönlünüzce olsun.